การผ่าตัดมือเพื่อรักษาพังผืดข้อมือกดทับเส้นประสาท

สาเหตุของโรค

โรคพังผืดข้อมือกดทับเส้นประสาท เกิดจากการใช้มือทำงานหนัก หรือใช้งานข้อมือในท่าเดิมเป็นเวลานาน ๆ ทำให้พังผืดบริเวณข้อมือหนาขึ้น ส่งผลให้ความดันภายในอุโมงค์ข้อมือสูงขึ้น และมีการกดทับเส้นประสาทมีเดียนซึ่งอยู่ในอุโมงค์ข้อมือทำให้ผู้ป่วยเกิดอาการปวดและชาที่ข้อมือและนิ้วมือ นอกจากนี้ ภาวะพังผืดข้อมือกดทับเส้นประสาท ยังเกิดได้จากสาเหตุอื่น ๆ เช่น เยื่อหุ้มรอบเส้นเอ็นหนาขึ้นจากการอักเสบหรือโรคบางชนิด เช่น รูมาตอยด์, เกาต์ การรักษาสามารถทำได้วิธี เช่น การรับประทานยา, การสวมอุปกรณ์พยุงข้อมือ, การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการทำงาน รวมถึงการผ่าตัดมือ

อาการของโรค

โรคพังผืดข้อมือกดทับเส้นประสาท เป็นโรคที่พบได้บ่อยในผู้หญิงวัยกลางคน ในระยะเริ่มแรก ผู้ป่วยจะมีอาการชานิ้วมือ ซึ่งมักจะเป็นที่นิ้วโป้ง นิ้วชี้ นิ้วกลางและนิ้วนาง โดยอาการชามักเกิดขึ้นในตอนกลางคืน หรือระหว่างที่ทำงาน ต่อมาอาการชาอาจเป็นมากขึ้นและบ่อยขึ้น จนกระทั่งชาเกือบตลอดเวลา และอาจมีอาการปวดร่วมด้วย หากมีการกดทับเป็นเวลานาน อาจทำให้กล้ามเนื้อนิ้วโป้งอ่อนแรง ทำให้หยิบจับสิ่งของหลุดมือง่าย หากเป็นเรื้อรังโดยไม่ได้รับการรักษา อาจทำให้กล้ามเนื้อนิ้วโป้งบริเวณฝ่ามือลีบได้

การรักษาเบื้องต้น

ผู้ป่วยควรมาพบแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัยก่อนว่าเป็นโรคนี้หรือไม่ เนื่องจากอาการชาที่ข้อมือและนิ้วมืออาจบ่งชี้ถึงโรคอื่นได้เช่นกัน หรืออาจเป็นการกดทับเส้นประสาทที่ตำแหน่งอื่น นอกจากนี้ แพทย์ยังต้องซักประวัติอย่างละเอียด เพื่อแยกสาเหตุอื่น ๆ ออกไปด้วย ซึ่งหากแพทย์ให้คำวินิจฉัยว่าเป็นโรคพังผืดข้อมือกดทับเส้นประสาท การรักษาเบื้องต้น จะเริ่มจากการลดความดันในโพรงข้อมือ ซึ่งมีขั้นตอนดังนี้

• การสวมอุปกรณ์พยุงข้อมือ (Wrist Support)
  เพื่อให้ข้อมืออยู่นิ่ง ๆ ในท่าตรง ทำให้ความดันในโพรงข้อมือต่ำสุด ลดการกดทับเส้นประสาท โดยเฉพาะหากเป็นระยะแรกที่พังผืดยังไม่หนามาก จะได้ผลค่อนข้างดี
• ปรับการใช้ข้อมือในการทำงานและการใช้ชีวิตประจำวันให้ถูกต้อง
  อีกหนึ่งการรักษาที่ได้ผลลัพธ์ดี พบว่า การทำงานที่ต้องใช้ข้อมือกระดกขึ้น หรืองอข้อมือซ้ำ ๆ นาน ๆ รวมทั้งงานที่มีการสั่นกระแทกข้อมือบ่อย ๆ จะทำให้ความดันในโพรงข้อมือสูงขึ้น การปรับอุปกรณ์การทำงานให้ถูกต้องตามหลักอาชีวศาสตร์จึงเป็นสิ่งที่จำเป็น และช่วยบรรเทาอาการได้อย่างมีประสิทธิภาพ
  ปัจจุบันนี้ ยังไม่พบว่ามียาที่สามารถลดความดันในข้อมือได้โดยตรง ยกเว้นในผู้ป่วยที่มีภาวะพังผืดทับเส้นประสาทที่ข้อมือจากโรคอื่น ๆ เช่น ผู้ป่วยที่เป็นโรครูมาตอยด์ และมีเยื่อหุ้มเอ็นหนาตัวขึ้น การให้ยาต้านโรครูมาตอยด์ จะช่วยลดความดันในบริเวณข้อมือได้
• การใช้ยาต้านการอักเสบกลุ่ม NSAIDs
  จะช่วยลดอาการปวดบวมได้ รวมถึงยากลุ่มที่ช่วยลดการอักเสบของเส้นประสาทและวิตามินบีบำรุงเส้นประสาท

การรักษาภาวะพังผืดทับเส้นประสาทที่ข้อมือด้วยการใช้ยาและการผ่าตัดมือ

การใช้ยาชาผสมสเตียรอยด์ฉีดเข้าไปในโพรงข้อมือ

วิธีนี้ แพทย์จะใช้ยาชาผสมกับยาสเตียรอยด์ซึ่งมีคุณสมบัติในการต้านการอักเสบและระงับอาการปวด ฉีดเข้าไปในโพรงข้อมือ โดยหลีกเลี่ยงการฉีดเข้าไปยังเส้นประสาทโดยตรง พบว่าได้ผลดีเฉลี่ยประมาณ 40-50% ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับระยะของโรค และปัจจัยอื่น ๆ เช่น ผู้ป่วยเบาหวานและรูมาตอยด์ จะตอบสนองต่อยาฉีดน้อยลง

กรณีที่การรักษาด้วยยาไม่ประสบผลสำเร็จ และผู้ป่วยมีอาการชามากขึ้น แพทย์อาจประเมินให้รับการรักษาโดยวิธีผ่าตัดมือ

การผ่าตัดมือเพื่อรักษาโรคพังผืดข้อมือกดทับเส้นประสาท

โดยทั่วไปหลักการของการผ่าตัดมือเพื่อรักษาโรคพังผืดข้อมือกดทับเส้นประสาท คือ การเข้าไปตัดพังผืดที่พาดผ่านบริเวณฝ่ามือและข้อมือ ซึ่งจะทำให้ช่องว่างในโพรงข้อมือเพิ่มขึ้นประมาณ 15-20% ส่งผลให้ความดันในโพรงข้อมือลดลง และเลือดสามารถมาเลี้ยงเส้นประสาทได้ดีขึ้น

วิธีการผ่าตัดมือเพื่อรักษาพังผืดข้อมือกดทับเส้นประสาท

การผ่าตัดมือมีอยู่ด้วยกันหลายวิธี โดยวิธีที่ศัลยแพทย์นิยมทำกัน และถือเป็นวิธีมาตรฐาน ได้แก่ การผ่าตัดมือแบบแผลเปิดขนาดเล็ก (Mini Open Carpal Tunnel Release) ซึ่งทำในห้องผ่าตัด โดยการฉีดยาชา แผลมีขนาดเล็กประมาณ 1.5 เซนติเมตร หลังผ่าตัดสามารถใช้งานมือได้ แต่ระวังไม่ให้แผลโดนน้ำ 1 สัปดาห์ และไม่ต้องนอนโรงพยาบาล

นอกจากนี้ ข้อดีของการผ่าตัดมือแบบเปิด คือ แพทย์สามารถมองเห็นเส้นประสาทได้โดยตรง จึงลดโอกาสที่จะเกิดการบาดเจ็บที่เส้นประสาทได้มากขึ้น และสามารถทำการผ่าตัดอื่นร่วมด้วยได้ เช่น การตัดเยื่อหุ้มเอ็นที่มีการอักเสบ เป็นต้น

วิธีการผ่าตัดมือทางเลือกอื่น

• การผ่าตัดมือผ่านกล้อง (Endoscopic Carpal Tunnel Release)
  การผ่าตัดมือผ่านกล้อง คือการใช้กล้องส่องเข้าไปใต้พังผืดข้อมือ และตัดพังผืดจากด้านในโดยใช้เครื่องมือพิเศษ แผลผ่าตัดจะมีขนาดเล็กประมาณ 1 เซนติเมตรเป็นแนวนอนที่ข้อมือ ลดอาการปวดแผลที่ฝ่ามือหลังผ่าตัด ซึ่งพบได้ในการผ่าตัดแบบแผลเปิด แต่ต้องทำโดยการดมยาสลบและนอนโรงพยาบาล 1 คืน

ควรเลือกผ่าตัดมือด้วยวิธีไหน

สามารถทำได้ทุกวิธี ทั้งนี้ต้องขึ้นอยู่กับประสบการณ์ และความชำนาญของศัลยแพทย์เป็นหลัก

สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการปวดหรือชาที่ข้อมือ จนส่งผลกระทบกับการทำงานและการใช้ชีวิต สามารถเข้ารับการตรวจวินิจฉัยได้ที่ ศูนย์กระดูกและข้อ ชั้น 2 อาคาร King of Bones โรงพยาบาลเวชธานี เรามีทีมแพทย์ที่ชำนาญการด้านกระดูกและข้อ พร้อมให้การรักษาร่วมกับแผนกเวชศาสตร์ฟื้นฟู ในการรักษาโรคพังผืดข้อมือกดทับเส้นประสาท และโรคอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับกล้ามเนื้อและเอ็นอักเสบ ด้วยเครื่องมือที่ครบครันและทันสมัย สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม หรือนัดหมายแพทย์ล่วงหน้าได้ที่ โทร. 02-734-0000 ต่อ 2298