การรักษาและป้องกันข้อเข่าเสื่อมด้วยการผ่าตัดส่องกล้อง

ปัจจุบันมีการพัฒนาคุณภาพการรักษาพยาบาลดีขึ้นอย่างมาก ทำให้ประชาชนมีอายุยืนยิ่งขึ้น ดังนั้น ภาวะข้อเข่าเสื่อมจึงเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เนื่องจากเมื่อมีการใช้งานเป็นเวลานาน ข้อต่างๆ ในร่างกายจะเกิดการสึกหรอ โดยเฉพาะอย่างยิ่งข้อที่พบว่ามีโอกาสเสื่อมได้เร็วที่สุดคือ ข้อเข่า (Knee Joint)

ข้อเข่าจัดเป็นข้อที่ต้องมีหน้าที่ในการรับน้ำหนักของร่างกายอยู่ตลอดเวลา เมื่อต้องมีการเดิน การวิ่ง หรือการนั่ง ซึ่งผิวข้อเข่าในภาวะปกติจะถูกคลุมด้วยกระดูกอ่อนที่มีลักษณะเรียบและเป็นมัน โดยจะมีน้ำหล่อเลี้ยงข้อเข่าที่มีลักษณะหนืดข้นและใส มีหน้าที่ช่วยหล่อลื่นข้อเข่าให้เคลื่อนไหวให้ลื่น เรียบ และเคลื่อนไหวได้อย่างคล่องตัว ไม่เกิดเสียงในขณะเคลื่อนไหว

เมื่อเกิดมีการสึกหรอของผิวข้อเข่านั้นจะเกิด เศษกระดูกอ่อนที่แตกหลุดลอยอยู่ภายในข้อเข่าทำให้ น้ำเลี้ยงภายในข้อเข่าจะสูญเสียคุณสมบัติที่ดีไป ข้อเข่าจะเริ่มมีอาการฝืดๆ เคลื่อนไหวจะไม่สะดวก เกิดการเสียดสีมากกว่าภาวะปกติ จะเกิดภาวะอักเสบมีอาการปวด ข้อเข่าบวม การที่ข้อเข่ามีการบวมเกิดขึ้นนั้น เนื่องจากมีการสร้างน้ำในข้อเข่ามากกว่าภาวะปกติ เพื่อช่วยลดการเสียดสีในข้อเข่า แต่ถ้ามีการสร้างน้ำภายในข้อเข่ามากเกินไป จะทำให้ข้อเข่ามีอาการตึง และปวดมากยิ่งขึ้น บ่อยครั้งที่มีอาการบวมข้อเข่ามากๆ

ชีวิตประจำวันเมื่อมีการใช้งาน จะเกิดมีการสึกหรอภายในข้อเข่าอยู่ตลอดเวลา แต่ปกติร่างกายจะสามารถซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอได้เอง โดยในวัยหนุ่มสาว การซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอจะเกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็ว ทำให้ไม่เกิดภาวะข้อเข่าเสื่อม แต่ในผู้สูงอายุนั้น ความสามารถในการซ่อมแซมนี้จะช้าลง ไม่ทันกับการเสื่อมที่เกิดเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งเวลานั่งยองๆ หรือนั่งพื้นบ่อยๆ พบว่า จะมีผลทำให้มีการสึกหรอ ของส่วนผิวกระดูกอ่อนในข้อเข่าได้เร็วยิ่งขึ้น มีผลทำให้ส่วนกระดูกอ่อนภายในข้อเข่า เกิดบาดแผลและเกิดการแตกของผิวกระดูกอ่อน ทำให้เกิดมีลักษณะอาการอักเสบข้อเข่า ผู้ป่วยจะเริ่มมีอาการปวดบริเวณข้อเข่า ผิวข้อที่ไม่เรียบ ทำให้เกิดเสียงเวลาเคลื่อนไหวข้อเข่าได้

แพทย์ผู้ทำการรักษาอาจให้การรักษาด้วยการเจาะดูดน้ำภายในข้อเข่าออก ซึ่งจะได้น้ำที่มีลักษณะเป็นน้ำใสๆ และน้ำจะมีลักษณะสีเหลือง เมื่อดูดน้ำภายในข้อเข่าออก จะช่วยทำให้ข้อเข่านั้นยุบลง และอาการปวดลงลง แต่ภาวะข้อเข่าเสื่อมนั้นจะยังไม่หาย ดังนั้น จึงมีโอกาสเกิดการปวดการอักเสบและบวมขึ้นได้อีก เศษกระดูกอ่อนที่ลอยอยู่ในข้อเข่าจะเสียดสีเพิ่มขึ้น ผลของการเสียดสีนี้เองจะทำให้เกิดการสึกหรอของผิวกระดูกอ่อน ภายในข้อเข่าเพิ่มขึ้น จะทำให้ข้อเข่ามีการเสื่อมเร็วยิ่งขึ้น

ประโยชน์ของการผ่าตัดส่องกล้องมีอะไรบ้าง

การผ่าตัดด้วยการส่องกล้องมีประโยชน์ต่อผู้ป่วยหลายประการดังนี้คือ

1. จะช่วยให้แพทย์สามารถเห็นสภาพภายในข้อเข่าได้อย่างชัดเจน ดังนั้น แพทย์จะสามารถวินิจฉัยความรุนแรงความเสื่อมของข้อเข่าได้อย่างละเอียด แพทย์มีข้อมูลมากขึ้นในการให้คำแนะนำ วิธีปฏิบัติตัวของผู้ป่วยในการป้องกัน และรักษาอาการปวดหรืออาการบวมที่เกิดจากภาวะข้อเข่าเสื่อม ได้เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละรายได้ดียิ่งขึ้น
2. ในระหว่างที่แพทย์ทำการผ่าตัดส่องกล้องข้อเข่านั้น จะมีการล้างน้ำภายในข้อเข่าให้สะอาด เพื่อเอาเศษกระดูกอ่อนที่สึกหรอและลอยอยู่ในข้อเข่าออกให้มากที่สุด ซึ่งจะลดการเสียดสีเวลาเคลื่อนไหวข้อเข่า จึงเป็นการช่วยทั้งลดอาการที่เกิดจากข้อเข่าอักเสบ ลดอาการปวดของข้อเข่า และนอกจากนี้ยังพบว่า จะช่วยลดเสียงที่เกิดขึ้นเวลามีการเคลื่อนไหวข้อเข่า
3. ปัจจุบันมีการพัฒนาเครื่องมือที่ใช้ในการรักษาผิวกระดูกอ่อน ที่พบว่ามีการสึกหรอในขณะทำการผ่าตัดส่องกล้อง คล้ายลักษณะการทำแผลผิวกระดูกอ่อนที่สึกหรอ ให้หายเร็วยิ่งขึ้น และช่วยป้องกันการขยายตัวของบาดแผลบริเวณผิวกระดูกอ่อน

ดังนั้น นอกจากจะเป็นการช่วยรักษาผิวข้อเข่าที่เสื่อมสภาพไปแล้ว ยังเป็นการช่วยป้องกันการเกิดภาวะเสื่อมของข้อเข่าได้อีกด้วย เป็นการช่วยชะลอโอกาสที่จะเกิดภาวะข้อเสื่อมให้เกิดช้าลงได้อีกด้วย

ควรทำผ่าตัดข้อเข่าด้วยการส่องกล้องข้อเข่าเมื่อไร

เนื่องจากพบว่าวิธีการผ่าตัดด้วยการส่องกล้องข้อเข่าเป็นการผ่าตัดที่มีความปลอดภัยสูง แผลจะมีขนาดเล็กมาก โดยผ่าตัดส่องกล้องมีการเสียเลือดในระหว่างผ่าตัดน้อยมาก และใช้เวลาในการผ่าตัดไม่นาน มักไม่เกิน 1 ชั่วโมง จึงมีความปลอดภัยสูงมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้สูงอายุที่ต้องเน้นเรื่องความปลอดภัยเป็นสำคัญ

ข้อบ่งชี้ในการทำผ่าตัดส่องกล้องข้อเข่า

ผู้ป่วยที่ได้รับการแนะนำให้ทำการผ่าตัดด้วยการผ่าตัดส่องกล้องข้อเข่า มีหลายประการดังนี้คือ1. ในกรณีที่ผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยว่า มีภาวะข้อเข่าเสื่อมในขั้นเริ่มต้นหรือปานกลาง โดยไม่ประสบความสำเร็จในการรักษาด้วยการทานยาหรือการปรับวิธีการปฏิบัติตัวในการใช้ข้อเข่า2. แนะนำให้ทำการผ่าตัดส่องกล้องเพื่อวินิจฉัยหาสาเหตุอื่นที่อาจทำให้มีอาการปวดข้อเข่าเรื้อรังมานาน3. บางครั้งแนะนำให้ผู้ป่วยที่มีอาการข้อเข่าเสื่อมมาก แต่อายุยังน้อยเกินไปที่จะแนะนำให้ทำการผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเทียม ซึ่งมีอายุการใช้งาน ดังนั้น การผ่าตัดด้วยการส่องกล้องข้อเข่าจะช่วยทั้งรักษาและช่วยลดอาการเป็นการชั่วคราว และช่วยชะลอการผ่าตัดผิวข้อเข่าเทียม

สรุป การผ่าตัดด้วยการส่องกล้องข้อเข่าถือเป็นการผ่าตัดที่มีประโยชน์อย่างมากในการรักษาและป้องกันภาวะข้อเข่าเสื่อม โดยเฉพาะในภาวะที่ข้อเสื่อมยังไม่รุนแรง

ติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม

ศูนย์ฟื้นฟูข้อเสื่อม โรงพยาบาลเวชธานี
โทร. 02-7340000 ต่อ 2222 , 2224