ยาแก้เมาค้าง หรือ แก้แฮ้งค์ มีจริงหรือไม่

เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ถือเป็นพระเอกชูโรงในงานเลี้ยงสังสรรค์ แต่หลังจากจบงานเลี้ยงแล้วหลาย ๆ คน มักเกิดอาการเมาค้าง หรือ Hangover ซึ่งได้แก่อาการ คลื่นไส้ อาเจียน ผะอืดผะอม ปวดศีรษะ คอแห้ง กระหายน้ำ ไม่มีสมาธิ ใจสั่น มือสั่น ตาแดง หมดแรง อ่อนเพลีย ลุกไม่ขึ้น เดินไม่คล่องแคล่วตามปกติ เหงื่อออก เบื่ออาหาร ลิ้นไม่รับรส ปวดท้อง ตัวเย็น กล้ามเนื้อเกร็ง หรืออาจเป็นตะคริวร่วมด้วย

โดยสาเหตุของอาการเมาค้าง

เกิดจากแอลกอฮอล์ไปลดการดูดซึมวิตามินและแร่ธาตุจากทางเดินอาหาร และยังมีฤทธิ์ขับปัสสาวะ ยิ่งปัสสาวะบ่อยยิ่งทำให้ร่างกายเสียน้ำ จึงมีการขับวิตามินและแร่ธาตุออกไปกับปัสสาวะ เช่นวิตามิน บี1 บี2 บี6 บี12 วิตามิน ซี กรดโฟลิก แมกนีเซียม โพแทสเซียม ธาตุเหล็กและสังกะสี จึงทำให้รู้สึก อ่อนล้า เวียนศีรษะ มึนงง หงุดหงิด ชาปลายมือปลายเท้า
จึงขอยกตัวอย่างถึงวิตามินที่มีบทบาทสำคัญต่อการเมาค้าง ดังนี้

• วิตามินบี 1 และ บี6 ลดอาการมึนงง เวียนศีรษะ ชาปลายมือปลายเท้า ผัก โฮลวีท ข้าวโอ๊ต ถั่วลิสง นม ไข่แดง ปลา เนื้อหมูไม่ติดมัน ถั่วเหลือง กะหล่ำปลี ตับ
• วิตามินซี ช่วยเร่งการกำจัดแอลกอฮอล์ออกจากร่างกาย และทำให้สดชื่น น้ำส้ม น้ำมะนาว
• กรดโฟลิก นำส่งออกซิเจนไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย ลดอาการอ่อนเพลีย ฟื้นฟูเซลล์ที่จะถูกทำลายโดยแอลกอฮอล์ กะหล่ำปลี บร็อคโคลี่
• แมกนีเซียม บรรเทาอาการปวดศีรษะ หงุดหงิด ช่วยลดอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง และอาการอ่อนเพลียได้ เนื้อสัตว์ ไข่ นม ถั่วเมล็ดแห้ง ธัญพืชที่ไม่ผ่านการขัดสี และผักใบเขียว

คนทั่วไปอาจจะตามหายาแก้เมาค้าง หรือ แก้แฮ้งค์ กันในร้านยาตามท้องตลาด บางร้านยาจ่ายยาตามอาการ เช่น หากมีอาการคลื่นไส้อาเจียน ก็จะจ่ายยาแก้คลื่นไส้อาเจียน ยกตัวอย่าง เช่น โมทิเลียม Motilium-M หรือดอมเพอริโดน Domperidone

หากมีอาการปวดศีรษะ สามารถรับประทานยาพาราเซตามอล หรือ ยาอัลคา-เซลท์เซอร์ (Alka-Seltzer ) เป็นตัวยาแอสไพรินในรูปแบบยาเม็ดฟู่ใช้ละลายน้ำดื่มช่วยบรรเทาการปวดศีรษะได้
นอกจากนี้ยังมีผลิตภัณฑ์เสริมอาหารแก้เมาค้างที่เราเคยได้ยินชื่อกัน คือ เวคกี้ (Wakie) และ แฮง (Hang) ซึ่งส่วนประกอบในผลิตภัณฑ์ทั้ง 2 นี้ มีวิตามินผสมอยู่จึงทำให้ช่วยลดอาการเมาค้างได้
จากที่กล่าวมาข้างต้น สรุปว่ายาที่ขึ้นทะเบียนว่าเป็นยาแก้เมาค้างหรือแก้แฮ้งค์ไม่ได้มีอยู่จริง มีเพียงแต่ยาที่ใช้รักษาตามอาการ หรือ เป็นผลิตภัณฑ์ที่ผสมวิตามินเพื่อช่วยให้เรารู้สึกสดชื่น และหายจากการเมาค้างได้ก็เท่านั้น

นอกจากนี้ในท้องตลาดยังมียา Berocca Performance ที่มีวิตามินหลายตัวที่ช่วยบรรเทาอาการเมาค้างได้ แต่ตัวยาไม่ได้ขึ้นทะเบียนว่าแก้เมาค้าง แต่ระบุสรรพคุณไว้ดังนี้

•  บำรุงร่างกาย และระบบประสาท
• สำหรับผู้ที่อ่อนล้า อ่อนเพลีย ผู้ที่อยู่ในระหว่างพักฟื้น หรือหลังผ่าตัด
• ใช้สำหรับรักษาอาการขาดวิตามินบีชนิดต่าง ๆ วิตามินซี และธาตุสังกะสี

อย่างไรก็ตามอาการเมาค้างอาจไม่จำเป็นต้องแก้ไขด้วยยาเสมอไป เราอาจใช้การรับประทานอาหาร หรือ ดื่มเครื่องดื่มที่ช่วยแก้เมาค้างได้ รวมถึงการนอนพักผ่อนก็จะช่วยให้อาการเมาค้างดีขึ้นได้ด้วย นอกจากการขาดวิตามินแล้ว ยังมีปัจจัยอื่น ๆ ที่ทำให้เกิดอาการเมาค้างได้อีก เช่น ภาวะการเสียน้ำ จึงควรดื่มน้ำให้เพียงพอ และอย่าปล่อยให้ท้องว่าง อาจรับประทานอาหารเบา ๆ เช่น ข้าวต้ม หรือโจ๊ก เพื่อป้องกันไม่ให้กระเพาะอาหารระคายเคืองจากน้ำย่อย แต่หากต้องการใช้ยาหรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารเพิ่มเติมควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนเลือกใช้ยา

ภญ.ณฐมน ใจจันทร์
ภญ.สาวิตรี มงคลเคหา
ฝ่ายเภสัชกรรมโรงพยาบาลเวชธานี