เคล็ดไม่ลับถนอมตับ ก่อนโรคร้ายมาเยือน

ตับ เป็นอวัยวะสำคัญ และใหญ่ที่สุดของร่างกายที่มีเพียงหนึ่งเดียว มีหน้าที่แปรสภาพสารต่างๆ รวมถึงยาที่เรารับประทานเพื่อรักษาโรคเข้าสู่ร่างกาย ให้อยู่ในรูปแบบที่สามารถขับออกได้ รวมถึงเป็นเป็นแหล่งผลิตน้ำดีเพื่อช่วยย่อยอาหาร สร้างสารที่ทำให้เลือดแข็งตัว ดังนั้น เมื่อตับทำงานผิดปกติจึงทำให้เกิดโรคต่าง ๆ ตามมาซึ่งอาจเกิดอันตรายถึงชีวิต การถนอมรักษาตับจึงมีความสำคัญต่อสุขภาพเป็นอย่างยิ่ง หากเราไม่มีการดูแลรักษาหรือป้องกันที่ดีก็อาจทำให้ตับเกิดการอักเสบขึ้นมาได้

โรคตับอักเสบ เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น จากการติดเชื้อไวรัสจากพิษของยาบางชนิด เช่น ยารักษาโรคไขมันในเลือดสูง ยารักษาโรควัณโรค ยากันชัก การดื่มสุราเป็นประจำ การรับประทานอาหารสุกๆ ดิบๆ เป็นต้น โดยหากกล่าวถึงเชื้อไวรัสที่เป็นสาเหตุของโรคตับอักเสบและพบบ่อย คือ ไวรัสตับอักเสบเอ บี หรือซี ซึ่งอาจส่งผลให้เป็นมะเร็งตับได้ รวมทั้งเชื้อไวรัสเดงกี โดยปัจจุบันพบว่ามีการศึกษาเกี่ยวกับวัคซีนเพื่อป้องกันเชื้อไวรัสเดงกีสำเร็จในระดับหนึ่ง แต่ยังต้องรอในส่วนของระดับอุตสาหกรรม จึงยังไม่มีวัคซีนดังกล่าวในท้องตลาด ส่วนวัคซีนที่มีในปัจจุบันจะเป็นวัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบเอ ที่มีทั้งชนิดวัคซีนเดี่ยวและวัคซีนรวม เช่น รวมกับวัคซีนป้องกันตับอักเสบบี หรือรวมกับวัคซีนป้องกันไทฟอยด์ โดยที่จำนวนครั้งในการฉีดอยู่ที่เป็นวัคซีนเดี่ยวหรือวัคซีนรวม ส่วนวัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบบี ในปัจจุบันจะพบว่าได้ถูกจัดเป็นวัคซีนในแผนสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคของประเทศไทย ซึ่งต้องฉีดทั้งหมด 3 เข็ม และจะเริ่มได้รับตั้งแต่ช่วงแรกเกิด แต่ในผู้ใหญ่ที่ยังไม่มีประวัติการได้รับวัคซีน ก็สามารถฉีดเพื่อกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันได้เช่นกัน ในส่วนของยาหรือสารที่มีผลต่อตับนั้น หากเรารับประทานตามที่แพทย์หรือเภสัชกรแนะนำ และมีการติดตามอาการอย่างต่อเนื่องโอกาสที่จะทำให้เกิดพิษต่อตับก็จะน้อยลงมาก ดังนั้นเราควรรู้ว่าต้องรับประทานอะไรเพื่อช่วยถนอมอวัยวะที่มีอยู่เพียงหนึ่งเดียวในร่างกาย

วิธีถนอมตับ นอกจากการฉีดวัคซีนเพื่อป้องกันเชื้อไวรัสแล้วเรายังสามารถทำได้อีกหลายวิธี เช่น

1. ไม่กินยาสมุนไพร ยาอื่นๆ หรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่แพทย์ไม่ได้สั่งพร้อมกับยาที่ได้รับจากโรงพยาบาล เพราะอาจมีผลข้างเคียงต่อตับหรือถ้าใช้ยาอะไรเป็นประจำ ควรแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรที่ดูแลทราบ และควรปรึกษาแพทย์-เภสัชกรก่อนซื้อยา อาหารเสริม หรือสมุนไพรทุกครั้ง
2. งดหรือลดการดื่มสุราซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคตับแข็ง
3. งดกินปลาดิบเพื่อป้องกันพยาธิใบไม้ในตับ อาหารสุกๆดิบๆ ลดหรือหลีกเลี่ยงอาหารซึ่งจะมีโอกาสปนเปื้อนของ สารอฟลาทอกซิน เช่น พริกป่น ถั่วลิสง
4. ไม่กินอาหารทอด อาหารที่มีน้ำมันสูง คราวละมากๆ หรือบ่อยเกิน เพื่อป้องกันโรคอ้วนลงพุง ซึ่งอาจทำให้ไขมันในตับสูง และก่อให้เกิดโรคตับแข็งได้

ศูนย์บริการข้อมูลข่าวสารด้านยา โรงพยาบาลเวชธานี
โทร.0 2734 0390 ต่อ 1220 ทุกวัน 09.00-17.00 น.