ไม่พร้อมสวนทวารส่องกล้อง ก็ตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้ด้วย “ผลเลือด”

หากกล่าวถึงตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ หลายต่อหลายคนอาจยังไม่พร้อมที่จะเข้ารับการตรวจ อันเนื่องมาจากบางปัจจัยที่จำเป็น เช่น การงดน้ำงดอาหาร ทานยาระบาย หรือสวนทวารเตรียมลำไส้ให้สะอาด ก่อนเข้ารับการส่องกล้องลำไส้ใหญ่

แต่ทั้งนี้ การตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ ถือเป็นสิ่งจำเป็น เพื่อวินิจฉัยอาการผิดปกติต่าง ๆ โดยเฉพาะติ่งเนื้อหรือก้อนในลำไส้ อีกทั้งยังมีข้อมูลสำคัญจากสถาบันมะเร็งแห่งชาติ ที่พบว่า จำนวนผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรง เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องจาก 10,624 ราย ในปี 2554 มาอยู่ที่ 12,563 ราย ในปี 2557 ทำให้ประเทศไทยมีผู้ป่วยด้วยโรคดังกล่าว มากเป็นอันดับ 5 ของโลก

และคาดการณ์ว่า หากไม่มีนโยบายคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่อย่างจริงจัง จำนวนผู้ป่วยจะเพิ่มขึ้น 2 เท่า ภายในระยะเวลา 10 ปี และจะส่งผลให้ มีผู้เสียชีวิต จากโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรง มากกว่า 3,000 รายต่อปีเลยทีเดียว

สาเหตุของโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ แบ่งเป็นสาเหตุหลักได้ 2 กลุ่ม คือ สาเหตุที่ไม่สามารถเปลี่ยนได้ และสาเหตุที่สามารถเปลี่ยนได้

สาเหตุที่ไม่สามารถเปลี่ยนได้

1. อายุที่เพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะอายุ 45 ปีขึ้นไป จะเริ่มมีความเสี่ยงเป็นมะเร็งลำไส้
2. เคยมีติ่งเนื้อที่ไม่ใช่มะเร็งในลำไส้มาก่อน
3. เคยเป็นมะเร็งลำไส้ส่วนอื่นมาก่อน
4. มีประวัติเป็นโรคลำไส้อักเสบ ชนิด Inflammatory Bowel Disease: IBD
5. มีประวัติคนในครอบครัว ป่วยเป็นมะเร็งลำไส้ หรือมีติ่งเนื้อในลำไส้

สาเหตุที่สามารถเปลี่ยนได้

1. การรับประทานอาหาร โดยเฉพาะประเภทปิ้งย่างที่มีรอยไหม้ เนื้อสัตว์แปรรูป และของหมักดอง เช่น กุนเชียง ไส้กรอก เบคอน เนื้อเค็ม ลูกชิ้น แหนมสด ปลาแห้ง เนื้อแห้ง เป็นต้น
2. น้ำหนักตัวเกินมาตรฐาน หรืออยู่ในภาวะอ้วน
3. การออกกำลังกาย
4. การสูบบุหรี่
5. การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ

การตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่

การตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ที่เป็นมาตรฐาน และแนะนำจากสมาคมมะเร็ง สหรัฐอเมริกา และยุโรป คือ การส่องกล้องตรวจทั้งลำไส้ใหญ่ ชนิด Colonoscopy โดยแนะนำให้เริ่มตรวจคัดกรอง ที่อายุ 45 ปี ในกลุ่มที่ไม่มีประวัติเป็นลำไส้อักเสบ ชนิด IBD หรือ ไม่เคยมีติ่งเนื้อในลำไส้ หรือไม่เคยมีประวัติครอบครัวเป็นมะเร็งลำไส้

ข้อดีของการส่องกล้องตรวจลำไส้ นอกจากจะตรวจหาก้อนในลำไส้แล้ว ยังสามารถตัดชิ้นเนื้อเพื่อส่งตรวจวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งลำไส้หรือไม่ และยังสามารถตัดติ่งเนื้อในลำไส้ ที่อาจพัฒนาเป็นมะเร็งในอนาคตออกได้อีกด้วย

แต่ทั้งนี้ ความยุ่งยากของการตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ อาจเป็นสาเหตุที่ทำให้หลายคนเลี่ยงการตรวจคัดกรอง เพราะจะต้องงดน้ำงดอาหาร ทานยาระบายเพื่อเตรียมลำไส้ก่อนมาตรวจ อย่างไรก็ตาม แม้การส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่จะเป็นวิธีที่มีความปลอดภัยสูง แต่อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนได้ เช่น อาการท้องอืดท้องเฟ้อ มวนท้อง และอาจมีภาวะเลือดออกในลำไส้กรณีที่ต้องตัดก้อนเนื้อไปตรวจ เป็นต้น

การเจาะเลือดคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่

ปัจจุบันเทคโนโลยีทางการแพทย์มีความก้าวหน้ามากขึ้น การตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่สามารถทำได้โดยการเจาะเลือด ลดความยุ่งยาก และคลายความรู้สึกอึดอัดระหว่างการส่องกล้อง

การเจาะเลือดตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ สามารถทำได้ทันที ไม่ต้องงดน้ำงดอาหารล่วงหน้า ซึ่งการเจาะเลือดตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ จะทำในแลปพิเศษเพื่อวัดปริมาณเซลล์มะเร็งลำไส้ที่หลุดออกมาอยู่ในเลือด และจะทราบผลหลังจากเจาะเลือดประมาณ 2 สัปดาห์

ความแม่นยำในการตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ด้วยเลือด

การตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ด้วยเลือดเป็นวิธีการที่ได้รับการรับรองในต่างประเทศ ซึ่งผลวิจัยพบว่า การตรวจเลือดมีความแม่นยำถึง 95% เทียบเท่ากับการส่องกล้องตรวจลำไส้

อย่างไรก็ตาม แม้เทคโนโลยีในการตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่จะพัฒนาไปมาก แต่ปัญหาคือ การละเลยในการตรวจคัดกรองโรค และมักมาพบแพทย์เมื่อมีอาการมากแล้ว จึงพบโรคในระยะที่มากขึ้น ทำให้การรักษาโรคมะเร็งและโอกาสหายขาดจากโรคมะเร็งลดลง

ดังนั้น ผู้ที่มีอายุมากกว่า 45 ปี อยู่ในกลุ่มความเสี่ยงปกติ ควรเริ่มตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ เพื่อรับการวินิจฉัยแน่เนิ่น ๆ ซึ่งหากพบมะเร็งในระยะเริ่มต้น จะทำให้ง่ายต่อการรักษา และเพิ่มโอกาสในการหายขาดจากมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้อีกด้วย