อายุยิ่งมาก การตรวจสุขภาพยิ่งเป็นเรื่องจำเป็น เพราะเป็นการตรวจคัดกรองและดูข้อบ่งชี้ของโรคต่าง ๆ โดยเฉพาะโรคร้ายแรง หากตรวจพบเร็วก็จะเพิ่มโอกาสในการรักษามากขึ้น แต่ความแตกต่างด้านสรีระของผู้หญิงและผู้ชายจึงมีการเฝ้าระวังโรคและการดูแลสุขภาพไม่เหมือนกัน ดังนั้น ควรต้องเลือกโปรแกรมตรวจสุขภาพประจำปีให้เหมาะกับเพศและอายุ เพื่อประเมินสุขภาพและคัดกรองโรคที่เหมาะสมกับวัย
ทำไมเราต้องตรวจสุขภาพประจำปี
การตรวจสุขภาพประจำปี เป็นการตรวจความผิดปกติของร่างกายที่อาจเกิดขึ้นเพียงเล็กน้อย หรือแทบจะไม่ปรากฏอาการให้เห็นอย่างเด่นชัด ซึ่งต้องอาศัยการตรวจทางห้องปฏิบัติการจึงจะพบโรคหรือความเสี่ยงที่ก่อให้เกิดโรค โดยเฉพาะอาการของโรคร้ายแรงหรือโรคเรื้อรังที่ส่งผลกระทบรุนแรงต่อสุขภาพหรือชีวิต การตรวจสุขภาพประจำปีจึงมีข้อดีดังต่อไปนี้
- ตรวจพบโรคที่ยังไม่แสดงอาการ หรือไม่มีข้อบ่งชี้ที่แน่ชัด ไม่ว่าจะเป็นโรคหัวใจ โรคเบาหวาน โรคมะเร็ง ซึ่งสามารถค้นหาโรคเจอได้ตั้งแต่ในระยะแรก จึงช่วยเพิ่มโอกาสในการรักษา และลดค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นได้
- ตรวจพบความเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรค การตรวจระดับน้ำตาลและไขมันในเลือด รวมถึงการตรวจวัดความดันโลหิต การเอกซเรย์ปอด และการอัลตราซาวนด์ จะช่วยให้แพทย์สามารถวิเคราะห์และดูแนวโน้มที่อาจเสี่ยงต่อการเกิดโรคร้ายแรง เช่น ระดับน้ำตาลในเลือดสูงอาจทำให้เป็นโรคเบาหวาน ระดับไขมันในเลือดสูงทำให้เสี่ยงต่อการเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด
ปัจจุบันสภาวะแวดล้อมและความเครียดจากการใช้ชีวิตประจำวัน ค่อนข้างส่งผลกระทบต่อสุขภาพร่างกายโดยรวม โรคหรือภาวะบางอย่างอาจเกิดขึ้นก่อนวัยที่ควรจะเป็น การตรวจสุขภาพประจำปีจึงเป็นการคัดกรองและบอกภาวะโดยรวมของร่างกาย ซึ่งจะทำให้ผู้ตรวจระมัดระวังการใช้ชีวิตและปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อหลีกเลี่ยงหรือชะลอการเกิดโรบางอย่างได้
ขั้นตอนและการเตรียมตัวก่อนตรวจสุขภาพ
สำหรับการตรวจสุขภาพประจำปี มีขั้นตอนและการเตรียมตัวก่อนการเข้าตรวจสุขภาพดังนี้
- เลือกโปรแกรมตรวจสุขภาพที่เหมาะสมกับเพศ อายุ และความเสี่ยงของตัวเอง
- ก่อนวันที่จะเข้ารับการตรวจ ควรพักผ่อนให้เพียงพอ งดน้ำงดอาหารอย่างน้อย 8-10 ชั่วโมง และงดดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ 24 ชั่วโมง
- สวมใส่เสื้อผ้าที่ใส่สบาย และงดใส่เครื่องประดับ โดยเฉพาะเครื่องประดับโลหะ
สำหรับผู้หญิงมีข้อแนะนำสำหรับการเตรียมตัวก่อนตรวจสุขภาพเพิ่มเติมดังนี้
- ในช่วงมีประจำเดือน และช่วงก่อนหรือหลังหมดประจำเดือน 7 วัน ควรงดการตรวจปัสสาวะ และการตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมด้วยแมมโมแกรม
- หากตั้งครรภ์ หรือสงสัยว่าอาจจะตั้งครรภ์ ต้องแจ้งก่อนเข้ารับการตรวจสุขภาพประจำปี เพื่องดการตรวจเอกซเรย์
- การตรวจภายในควรตรวจก่อนหรือหลังมีประจำเดือน 7 วัน
Checklist โปรแกรมตรวจสุขภาพ
โปรแกรมการตรวจสุขภาพประจำปีที่ต้องตรวจในแต่ละช่วงวัย มีดังต่อไปนี้
วัยเด็ก ช่วงอายุต่ำกว่า 18 ปี
ในช่วงวัยนี้เป็นช่วงวัยที่ร่างกายกำลังเจริญเติบโต โดยแพทย์จะตรวจพัฒนาการ น้ำหนัก ค่า BMI (Body Mass Index) หรือดัชนีมวลกายเพื่อประเมินภาวะอ้วนผอม พฤติกรรมเสี่ยงที่ก่อให้เกิดโรค และการฉีดวัคซีนตามช่วงอายุเป็นหลัก ให้คำแนะนำเกี่ยวกับโรคที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม ภาวะโภชนาการ
วัยทำงาน ช่วงอายุ 18-40 ปี
ในช่วงวัยนี้จะเน้นไปที่ความสมบูรณ์ของระบบการทำงานของร่างกายเป็นหลัก เพราะเป็นวัยที่มีความเครียดสูงกว่าวัยอื่น ๆ
- ตรวจร่างกายทั่วไป ทั้งน้ำหนัก ส่วนสูง BMI และความดันโลหิต
- ตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด
- ตรวจระดับน้ำตาลในเลือด
- ตรวจระดับไขมัน
- ตรวจปัสสาวะ
- ตรวจการทำงานของไต
- ตรวจการทำงานของตับ
ผู้หญิงวัยนี้ต้องตรวจอะไรเพิ่ม
- ตรวจภายในทุก 1-2 ปี
- ตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกทุก 3-5 ปี
- ตรวจเต้านมโดยแพทย์ทุก 3 ปี ถ้ามีความเสี่ยงเป็นมะเร็งเต้านมอาจจะตรวจด้วยแมมโมแกรมเพิ่มเติม
วัยทำงาน ช่วงอายุ 40-60 ปี
ช่วงวัยนี้เป็นช่วงที่ร่างกายเริ่มเสื่อมโทรม ต้องการการดูแลสุขภาพอย่างจริงจัง นอกจากการตรวจสุขภาพแบบเดียวกับช่วงอายุ 18-40 ปีแล้ว ควรตรวจสุขภาพประจำปีเพิ่มดังนี้
- ตรวจหากรดยูริคในเลือด
- ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ
- ตรวจวัดสายตา และความผิดปกติเกี่ยวกับตา
- ตรวจอุจจาระ โดยเฉพาะผู้ที่อายุ 50 ปีขึ้นไปควรตรวจทุกปี
- ตรวจเบาหวานทุก 3 ปี
ผู้หญิงวัยนี้ต้องตรวจอะไรเพิ่ม
- ตรวจภายในทุกปี
- ตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกทุก 3 ปี
- ตรวจเต้านมโดยแพทย์ทุกปี
- ตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมด้วยแมมโมแกรมหรืออัลตราซาวนด์ทุก 1-2 ปี
ผู้สูงอายุ ช่วงอายุ 60 ปีขึ้นไป
ช่วงวัยนี้เป็นช่วงที่ร่างกายถดถอย และบางคนเริ่มมีโรคประจำตัว และต้องการการดูแลสุขภาพอย่างใกล้ชิด นอกจากการตรวจสุขภาพแบบเดียวกับช่วงอายุ 18-40 ปีแล้ว ให้ตรวจสุขภาพประจำปีเพิ่มดังนี้
- ตรวจตา ทุก 1-4 ปี
- ทดสอบการได้ยินทุก 1-2 ปี
- ตรวจสุขภาพช่องปากทุกปี
- ตรวจกระดูกและมวลกระดูก ผู้หญิงเมื่ออายุ 65 ปีขึ้นไป ผู้ชายเมื่ออายุ 70 ปีขึ้นไป
- ตรวจอุจจาระทุกปี
- ตรวจเบาหวานทุกปี
- ตรวจมะเร็งลำไส้ใหญ่ทุก 5 ปี
- ตรวจหาภาวะซีดทุกปี โดยเฉพาะเมื่ออายุ 70 ปีขึ้นไป
- ตรวจภาวะโรคสมองเสื่อม
ผู้หญิงวัยนี้ต้องตรวจอะไรเพิ่ม
- ตรวจภายในทุกปี
- ตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกทุกปี
- ตรวจเต้านมโดยแพทย์ทุกปี
- ตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมด้วยแมมโมแกรม หรืออัลตราซาวนด์ทุก 1-2 ปี
การตรวจสุขภาพประจำปีจะช่วยให้เราทราบถึงอาการของโรคและความเสี่ยงของโรคร้ายแรง ซึ่งจะช่วยให้การรักษาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและรวดเร็ว ผู้ที่ต้องการตรวจสุขภาพประจำปีสามารถสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ ศูนย์ตรวจสุขภาพ โรงพยาบาลเวชธานี หรือโทร. 02-734-0000 ต่อ 1111