Thông tin bác sĩ Hướng dẫn du khách Đặt lịch khám chữa bệnh Trò chuyện cùng bác sĩ

Chuyên mục sức khỏe

Các bước cấy ghép tủy xương

Ghép tủy xương (BMT), còn được gọi là ghép tế bào gốc tạo máu (HSCT), là một quy trình y tế phức tạp bao gồm một số bước quan trọng. Quá trình này có thể được chia thành các giai đoạn sau:

Đánh giá và chuẩn bị: Trước BMT, bệnh nhân được đánh giá kỹ lưỡng để xác định họ có đủ điều kiện thực hiện thủ thuật hay không. Đánh giá này bao gồm kiểm tra thể chất, xét nghiệm máu và nghiên cứu hình ảnh để đánh giá tình trạng sức khỏe và bệnh tổng thể. Nhóm chăm sóc sức khỏe cũng xem xét các yếu tố như sự sẵn có của người hiến tặng phù hợp và hệ thống hỗ trợ của bệnh nhân trong quá trình hồi phục.
Lựa chọn người hiến: Một người hiến tặng tương thích là điều cần thiết cho sự thành công của BMT. Trong cấy ghép tự thân, bệnh nhân đóng vai trò là người hiến tặng của chính họ, trong khi cấy ghép đồng loại yêu cầu tế bào gốc từ người hiến tặng có liên quan hoặc không liên quan. Khả năng tương thích của người cho được xác định thông qua việc gõ kháng nguyên bạch cầu người (HLA), một xét nghiệm đánh giá khả năng tương thích của các protein trên bề mặt tế bào của người cho và người nhận.
Thu thập tế bào gốc: Sau khi xác định được người hiến phù hợp, quy trình thu thập hoặc thu hoạch tế bào gốc sẽ bắt đầu. Trong cấy ghép tự thân, tế bào gốc được thu thập từ bệnh nhân, thường là sau khi sử dụng các yếu tố tăng trưởng để kích thích sản xuất tế bào gốc. Trong cấy ghép đồng loại, các tế bào gốc được lấy từ tủy xương hoặc máu ngoại vi của người hiến tặng, tùy thuộc vào phương pháp cấy ghép cụ thể.
Chế độ điều hòa: Trước khi truyền tế bào gốc, bệnh nhân trải qua chế độ điều hòa, bao gồm hóa trị liệu liều cao và/hoặc xạ trị. Quá trình này nhằm mục đích tiêu diệt bất kỳ tế bào ung thư nào còn sót lại, ức chế hệ thống miễn dịch để giảm nguy cơ bị đào thải và tạo khoảng trống trong tủy xương cho các tế bào gốc mới phát triển.
Truyền tế bào gốc: Sau chế độ điều trị, các tế bào gốc thu hoạch được truyền vào máu của bệnh nhân thông qua ống thông tĩnh mạch trung tâm. Quy trình này tương tự như truyền máu và thường mất vài giờ. Các tế bào gốc sau đó di chuyển đến tủy xương, nơi chúng bắt đầu tạo ra các tế bào máu mới.
Ghép: Ghép là quá trình mà các tế bào gốc được cấy ghép tự thiết lập trong tủy xương của người nhận và bắt đầu tạo ra các tế bào máu mới. Giai đoạn quan trọng này thường xảy ra trong vòng10 đến 28 ngày sau khi truyền tế bào gốc. Trong giai đoạn này, bệnh nhân được theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu cấy ghép, chẳng hạn như số lượng tế bào máu tăng lên.
Phục hồi và theo dõi: Thời gian phục hồi sau BMT có thể kéo dài và đầy thử thách. Bệnh nhân dễ bị nhiễm trùng và biến chứng do hệ miễn dịch suy yếu. Do đó, chúng thường được giữ trong môi trường được bảo vệ và người chăm sóc phải tuân theo các biện pháp vệ sinh nghiêm ngặt. Các loại thuốc được kê đơn để kiểm soát các tác dụng phụ, ngăn ngừa nhiễm trùng và giảm nguy cơ mắc bệnh mảnh ghép chống lại vật chủ (GVHD) trong các ca cấy ghép đồng loại.
Theo dõi dài hạn: Sau khi xuất viện, bệnh nhân tiếp tục được chăm sóc theo dõi thường xuyên để theo dõi quá trình hồi phục và đánh giá bất kỳ biến chứng muộn nào, chẳng hạn như GVHD hoặc sự tái phát của bệnh ban đầu. Quá trình theo dõi lâu dài này có thể kéo dài vài năm hoặc thậm chí suốt đời, tùy thuộc vào tình trạng của bệnh nhân.

Ghép tủy xương là một quy trình phức tạp, gồm nhiều bước, đòi hỏi phải lập kế hoạch và phối hợp cẩn thận giữa bệnh nhân, nhóm chăm sóc sức khỏe và người hiến tặng. Mặc dù BMT có thể là một phương pháp điều trị cứu mạng cho nhiều tình trạng khác nhau, nhưng nó tiềm ẩn những rủi ro cố hữu và đòi hỏi thời gian phục hồi lâu dài, nên việc đánh giá và theo dõi kỹ lưỡng là rất quan trọng để thành công.